de Fabers in Indonesië

Op 9 november 1926 vertrekt Gerard Taco Faber ( op de foto hieronder staand, derde van links ) met de boot de "Grotius" naar Indonesië om bij zijn oom Bouwe Vrijburg in de leer te gaan om het planters-vak te leren kennen.

Gerard ( staand 3e van links ) op
de Grotius op weg naar Indië ...

Dr. Bouwe Vrijburg, de zoon van Tettje Annes Faber en Jochum Vrijburg, vertrok in 1893 naar Indië, waar zijn broer Anne Vrijburg al zo'n acht jaar op Sumatra woonde en werkte. Bouwe liet zijn vriendin Jikke Smeding overkomen en trouwde met haar in Padang op 29-4-1896. Nadat hij een gouvernementsopdracht kreeg om het vee in de Archipel te veredelen, kwam hij in de buurt van Bandung op Java terecht. Hij ging met vervroegd pensioen in 1919 terug naar Holland om zijn nieuwe project, het fokken van melkvee op Java, gestalte te geven, hetgeen later resulteerde in de veeteeltonderneming "De Friesche Terp".

Dr. Bouwe overlijdt in 1967 op 97 jarige leeftijd.

Tijdens zijn verlof in Nederland zal Bouwe gesproken hebben met zijn neef Dirk Jacob Faber, die als 19-jarige - begeleid door zijn vader Taeke - in 1921 eveneens naar Indië vertrok. Dirk wilde daar boer worden en nam uit voorzorg zijn eigen tuinzaden enz. mee. Hij stichtte later "De Dirkshoeve" op, wat een florerend bedrijf in groenten en aardappelen werd. Later deed hij ook veeteelt ( varkens en koeien ). Zelfs tijdens zijn internering in Jappenkampen wist hij groente te verbouwen voor zijn medekampbewoners en konijnen te fokken.

Op 14-7-1932 was Dirk getrouwd met Helena Harkx ( ook wel Leny ), waarmee hij drie kinderen kreeg : Johan Taco, Johanna Siemkje en Dick Jacob.
De twee kinderen Onno (1930) en Ietje (1932) uit een eerdere relatie met een Indonesische vrouw ( Sarie ) heeft hij respectievelijk in 1936 en 1946 naar Holland gestuurd, die daar door familie werden opgevoed.
Dirk en Leny zijn ook nog een tijd vanaf begin 1946 op verzoek van de respectievelijke regeringen in Australië en Nieuw-Zeeland geweest.

Dirk Jacob met achter hem zoon Taco met Indonesiërs

In juni 1948 arriveert een neef van Dirk Jacob, Taeke Dirk Faber, in Indonesië en even later zijn vrouw Kniertje ( Kiry ) Westerduin om gezamenlijk de ( verwoeste ) Dirkshoeve weer op te bouwen. In verband met de steeds slechter wordende situatie in Indië zijn Taeke en Kiry in augustus 1957 naar Tasmanië geëmigreerd.

In datzelfde jaar kreeg Dirk van de Indonesische regering te horen, dat hij niet langer eigenaar was van de Dirkshoeve. Zijn gezin mocht eerder terug naar Nederland vertrekken, maar hij pas - als laatste van de Fabers - in 1958. Ze woonden sindsdien in Bussum.
Odertussen had Dirk al veel geld via-via naar Nederland overgemaakt, waardoor hij er financieel niet slecht voorstond.
Lees meer over Dirk in de Verantwoordingen ...

Ergens in 1967 staat plotseling oom Dirk bij ons voor de deur in de Anemoonstraat in Baarn. Sindsdien is hij de weekeinden vaak langs geweest om te bridgen en te kletsen over de Indonesische tijd. Mijn vader is ook vaak mee wezen jagen met oom Dirk, die onder andere in Drente en bij het Naardermeer jachtgronden had.
Hij overlijdt in 1970 in Bussum op 68 jarige leeftijd wegens een hartaanval.
Een paar maanden later overlijdt ook zijn vrouw Leny.

Terug naar Gerard Taco.

Hij werkt eerst als administrateur op verschillende thee- en rubberondernemingen. Hieronder een foto van één van zijn eerste onderkomens. Een foto uit mei 1927 op de onderneming "Kiara Pajoeng".

Op 29 maart 1927 vertrekt ook zijn broer Otto met de SS "Koningin der Nederlanden" naar Indië.
Na bij enkele thee- en rubberondernemingen gewerkt te hebben, besluiten ze in 1934 om samen de landbouwonderneming "Friesland" op te gaan zetten in Singdanlaya bij Cianjur op 1200 meter hoogte. De zaken gaan goed. Ze verbouwen groente, fruit en aardappelen. Een groot gedeelte verkopen ze aan de zeevaartmaatschappijen. Later laten ze stamboek koeien uit Nederland over komen als aanvulling op hun bedrijf.
De volgende foto's geven een beknopt beeld van die tijd ....

Hierbij is de eerstse foto een bericht voor het thuisfront van Gerard en otto, want op de banier aan de tafel is te lezen : "Hartelijke groeten van de beide Fabers. 4-7-1930".

Gerard en Otto te Soekawarna, bericht aan het thuisfront, Cianjur 4-7-1930

Gerard op zijn kantoor in Pacet ( dit keer met pijp )

Gerard checkt of de aardappelen geoogst kunnen worden ...

Mandoers op Chevrolet, op de bumper 'Landbouwonderneming Friesland'

Gerard bij de bouw van een 'gudang' ( = loods )

Gerard bij een koe die gemolken wordt door de djongos

In 1936 komt Gerard Taco een Indonesische vrouw tegen, Sitih Aminah, klein van stuk, maar ook Gerard was niet groter dan 1 meter 70.

Zij is geboren op 5 februari 1923, terwijl Gerard van 2 februari 1897 is. Hij is dan 39 jaar oud en zij een jaar of 13/14 !!
Ze zijn stapel verliefd op elkaar en in het kader van "robuuste eik zoekt jong blaadje in verband met kruisbestuiving" komen er al spoedig vier kinderen : Akke 7-10-1937, Onno 7-3-1939, Ietje 1940 en Otto 10-11-1942.
( erg veel fantasie in namen hadden ze vroeger blijkbaar niet ! )
Het derde kind, Ietje, geboren in 1940, verdrinkt op 4-jarige leeftijd. Hier is verder niets van bekend.
Het frappante is, dat dochter Ytje van Anne Gerkes' broer Taeke, die als dienstmeisje bij Anne Gerkes in dienst was, op 16 jarige leeftijd ook verdronk !

Gerard koopt een stuk grond in Pacet op een heuvel en laat er een huis op bouwen. ( zie schilderij van dat huis hieronder ).

Het huis is niet ver van de "Gedeh" af, een vulkaan, die zo nu en dan rook en as de hemel in spuwt ( zie hierboven ).

Met het geboortejaar van Onno in onderstaand document uit 1992 klopt iets niet, omdat Onno 6 maanden later geboren wordt ! Het geboortejaar van Onno moet waarschijnlijk 1940 zijn !

De geboortedata van de kinderen van Gerard en Siti Aminah ... ( in 1992 opgesteld document )

Zoals al eerder vermeld vertrekken Akke en Anne op 14 juni 1939 met de boot, naar hun zoons in Indië. Nog voor ze van boord gaan, worden ze opgevangen door familie en vrienden. Op de foto hieronder zien we Dirk Jacob en zijn vrouw Lenie, Otto ( staand ), Anne en Akke ( 2e van rechts ), en twee kennissen Hilda en Els.
Op de foto ernaast zijn Akke en Anne in Pacet aangekomen en zitten ze met Otto in de tuin in Pacet. Anne heeft het dochtertje van Gerard ( Acke, ofwel Kusmirah ) op zijn schoot. Wie het meisje links op de foto is, is onbekend, maar het zou de vriendin van Otto kunnen zijn.

Akke & Anne op de boot bij aankomst in Indië met familie en vrienden

Akke & Anne ( Anne met Kusmirah op schoot ! ) en Otto in Pacet op bezoek bij Gerard

Anne en Akke zouden enkele maanden in Indië blijven, maar omdat ze het er prima naar de zin hebben, mede door het prachtige klimaat, besluiten ze langer te blijven ....

Dan breekt mei 1940 in Nederland de oorlog uit : de Duitsers vallen Nederland binnen en Anne en Akke zijn genoodzaakt langer in Indië te vertoeven.
Maar .......
Begin 1942 vallen de Jappen de archipel binnen en worden veel, zo niet alle, Nederlanders opgepakt en geïnterneerd in z.g. Jappenkampen. Zo ook Anne, Akke, Gerard en Otto.
Anne wordt op 25-11-1944 overgeplaatst naar kamp Ambarawa en overlijdt daar op 4-3-1945. Hij ligt op het Nederlands ereveld Kalibenteng.
Akke wordt december 1942 geïnterneerd en ook zij overleeft het kamp niet en komt 4-8-1945 te overlijden.Zij ligt op het ereveld Menteng Pulo nabij Djakarta.
Otto wordt, omdat hij een legeruniform aan had ( hij had zich bij de KNIL aangesloten ), door de Jappen opgepakt en naar Birma gebracht om aan de beruchte Birma-spoorlijn te gaan werken, alwaar hij op 4-3-1943 aan dysenterie overlijdt. Hij komt op het Kanchanaburi War Cemetery in Thailand te liggen.

graf van Akke Faber-Fortuin ( vrouw van Anne )

Gerard Taco is de enige overlevende van het gezin in Indonesië.
Hij wordt op 1-7-1942 geïnterneerd, eerst in Buitenzorg ( Bogor ) later in Kedoengbadak, Tjimahi en Tjitjalenka en weer in Tjimahi. Hij heeft zich in leven weten te houden door het eten van lombokjes ( rode pepers ), wat naast het kommetje rijst per dag het enige vitaminerijke voedsel was. Waarschijnlijk heeft zijn vriendin Aminah hem vaak extra eten weten toe te stoppen.
Hij kwam met hongeroedeem het kamp uit, maar moest tot eind 1946 nog in z.g. ( Nederlandse ) veiligheidskampen verblijven tot de situatie weer wat rustiger was. Tijdens zijn internering was Siti Aminah met de mandoer ( hoofdopzichter ) van Gerard getrouwd ter bescherming van de kinderen. Als je namelijk niet kon aantonen dat je Indonesisch was, dan werd je gelijk gesteld met buitenlander of communist, en konden ze je zo in een kamp opsluiten !

Na alle oorlogsperikelen besluit Gerard eind 1947 ( zijn vader en stiefmoeder en broer Otto zijn inmiddels in Jappenkampen overleden ! ) weer naar zijn verwoeste onderneming te gaan om die weer op te bouwen.

Gerard trekt weer in zijn huis in Pacet.
In deze periode komt hij de Rode Kruis verpleegster Margaretha Wilhelmina van Beek ( 1912-1996 ) tegen en al snel trouwen ze in Bandung op 27-1-1948. Margaretha was al zwanger van Gerke !
Ze wonen eerst in Pacet, maar later in Bandung op de Dagoweg 112 door de zeer onveilige situatie in Pacet.
In dit huis in Pacet is later Gerke geboren in september 1948 en later in het ziekenhuis van Bogor in maart 1950 Engelbert en Margreet.
Hieronder zien we Gerard en Margaretha in Pacet.

In de tussentijd ( na de oorlog omstreeks eind 1947 ) komen ook de moeder van ma ( mijn oma dus ), haar zus Johanna ( tante Jo ) en haar broer ( oom ) Engelbert naar Indië. Ze verblijven daar een lange periode en na verloop van tijd vertrekt oom Engelbert naar Nieuw-Zeeland om daar zijn geluk te beproeven.
Zie de foto's hieronder.